ბლოგი:
ოქტომბერი 12, 2016
ავტორი Anika
პოსტის სათაური აბსურდულად ჟღერს, დამეთანხმებით - ობიექტური ჭეშმარიტების მიღწევა თემაზე, თუ რომელი ზეთია საუკეთესო, წარმოუდგენელია, თუმცა არსებობს მრავალწლიანი გამოცდილება, კვლევები, ექიმების და ლაბორატორიების დასკვნები და დაკვირვების შედეგები ამა თუ იმ სახის ზეთის სარგებელსა თუ მის მავნებლობასთან დაკავშირებით. საკუთარი გამოცდილებით შემიძლია გითხრათ, რომ ჩემს სამზარეულოში ზეითუნის (ცივი დაწურვის), შეწვისთვის განკუთვნილი რაფინირებული ზეითუნის, მზესუმზირის და სიმინდის ზეთებია ამ ეტაპზე თავმოყრილი. ჰო, არ გამომრჩეს ქოქოსის ზეთი, რომელიც მართალია სამზარეულოს თაროზეა დასკუპებული, მაგრამ მას ძირითადად კოსმეტიკური მიზნებისთვის ვიყენებ.
სუპერმარკეტში ზეთების თაროსთან რომ მიხვალ, ძნელია, არ დაიბნე: სიმინდის, რაფსის, ყურძნის წიპწების, კაკლის, ნუშის, მზესუმზირის - სავარაუდოდ, ყველა თავის მხრივ, სასარგებლოა, თუმცა რა რისთვის სჯობს და რომელი როგორ გამოვიყენოთ, ეს მეტწილად გასარვევი რჩება, რასაც დღევანდელ პოსტში შევეცდებით.
1. ზეთის შეძენამდე აუცილებლად უნდა განვსაზღვროთ, მის გამოყენებას შესაწვავად ვაპირებთ თუ მხოლოდ ცივად, კერძებზე მოსასხმელად. ძალიან ბევრი დასახელების ზეთი გამოუსადეგარია შეწვისთვის - ანუ მაღალი ტემპერატურისთვის, ვინაიდან მათი სტრუქტურა ასეთ ტემპერატურას ვერ უძლებს, ხდება ოქსიდაცია, იცვლება ზეთი ქიმიური სტრუქტურა, მისი გემო, კვებითი ღირებულება და ანტიოქსიდანტების სასარგებლო თვისებები. ავოკადოს და ქოქოსის ზეთი საუკეთესოა შეწვის თვალსაზრისით, ვინაიდან ისინი ძალიან მაღალ ტემპერატურასაც უძლებენ სტრუქტურის უცვლელად. ზეითუნის ზეთი (განსაკუთრებით დაწურვის მეთოდით მიღებული - virgin olive oil) კი მეტწილად ცივი მოხმარებისთვისაა, გარდა რაფინირებული სახეობისა, რომელსაც კონკრეტულად მითითებული აქვს ეტიკეტზე, რომ მისი გამოყენება საკვების შესაწვავად დასაშვებია.
2. ცხიმიანობა და კალორიულობა საკვებ ზეთებს მეტნაკლებად მსგავსი აქვთ: საშალოდ ერთ ჩაის კოვზზე 5 გრამი ცხიმი და 45 კკალ მოდის. ამიტომაც, ეტიკეტის შესწავლისას, ყურადღება უნდა მიაქციოთ ცხიმების კატეგორიებს: სასურველია, ნაჯერი ცხიმები იყოს მინიმალური ოდენობით, ხოლო მონოუჯერი და ნახევრადუჯერი ცხიმები კი შედარებით მაღალი შემცველობით. ასეთი შემადგენლობა აქვთ მზესუმზირის, ზეითუნის, ავოკადოს, სელის ზეთებს.
3. ცივი დაწურვის ზეთი საუკეთესო არჩევანია, ვინაიდან მეთოდი, რა მეთოდითაც ხდება კონკრეტული მცენარიდან, თხილიდან თუ მარცვლიდან ზეთის მიღება, არის გადამწყვეტი. სხვა გზით მიღებული ზეთი ვერ ინარჩუნებს პირვანდელ გემოს, არომატს და სასარგებლო თვისებებს.
4. თუ ზეთი შესაწვავად არ გვსურს გამოვიყენოთ, ასეთ შემთხვევაში, ექიმების რჩევით, დაწურვის მეთოდით (virgin olive oil) მიღებული ზეითუნის ზეთი ყველაზე იდეალური არჩევანია.
5. და ბოლოს, უპირატესობა მიანიჭეთ მუქი შეფერილობის ბოთლს, ვინაიდან მასში სინათლის სხივი ნაკლებად შეაღწევს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ზეთი ნაკლებად დაექვემდებარება თავისუფალი რადიკალებისგან დაზიანებას. ზოგადად კი შუშის ბოთლი გაცილებით უსაფრთხო არჩევანია, ვიდრე პლასტმასის.
მომდევნო პოსტამდე,
ანიკა
სუპერმარკეტში ზეთების თაროსთან რომ მიხვალ, ძნელია, არ დაიბნე: სიმინდის, რაფსის, ყურძნის წიპწების, კაკლის, ნუშის, მზესუმზირის - სავარაუდოდ, ყველა თავის მხრივ, სასარგებლოა, თუმცა რა რისთვის სჯობს და რომელი როგორ გამოვიყენოთ, ეს მეტწილად გასარვევი რჩება, რასაც დღევანდელ პოსტში შევეცდებით.
1. ზეთის შეძენამდე აუცილებლად უნდა განვსაზღვროთ, მის გამოყენებას შესაწვავად ვაპირებთ თუ მხოლოდ ცივად, კერძებზე მოსასხმელად. ძალიან ბევრი დასახელების ზეთი გამოუსადეგარია შეწვისთვის - ანუ მაღალი ტემპერატურისთვის, ვინაიდან მათი სტრუქტურა ასეთ ტემპერატურას ვერ უძლებს, ხდება ოქსიდაცია, იცვლება ზეთი ქიმიური სტრუქტურა, მისი გემო, კვებითი ღირებულება და ანტიოქსიდანტების სასარგებლო თვისებები. ავოკადოს და ქოქოსის ზეთი საუკეთესოა შეწვის თვალსაზრისით, ვინაიდან ისინი ძალიან მაღალ ტემპერატურასაც უძლებენ სტრუქტურის უცვლელად. ზეითუნის ზეთი (განსაკუთრებით დაწურვის მეთოდით მიღებული - virgin olive oil) კი მეტწილად ცივი მოხმარებისთვისაა, გარდა რაფინირებული სახეობისა, რომელსაც კონკრეტულად მითითებული აქვს ეტიკეტზე, რომ მისი გამოყენება საკვების შესაწვავად დასაშვებია.
2. ცხიმიანობა და კალორიულობა საკვებ ზეთებს მეტნაკლებად მსგავსი აქვთ: საშალოდ ერთ ჩაის კოვზზე 5 გრამი ცხიმი და 45 კკალ მოდის. ამიტომაც, ეტიკეტის შესწავლისას, ყურადღება უნდა მიაქციოთ ცხიმების კატეგორიებს: სასურველია, ნაჯერი ცხიმები იყოს მინიმალური ოდენობით, ხოლო მონოუჯერი და ნახევრადუჯერი ცხიმები კი შედარებით მაღალი შემცველობით. ასეთი შემადგენლობა აქვთ მზესუმზირის, ზეითუნის, ავოკადოს, სელის ზეთებს.
3. ცივი დაწურვის ზეთი საუკეთესო არჩევანია, ვინაიდან მეთოდი, რა მეთოდითაც ხდება კონკრეტული მცენარიდან, თხილიდან თუ მარცვლიდან ზეთის მიღება, არის გადამწყვეტი. სხვა გზით მიღებული ზეთი ვერ ინარჩუნებს პირვანდელ გემოს, არომატს და სასარგებლო თვისებებს.
4. თუ ზეთი შესაწვავად არ გვსურს გამოვიყენოთ, ასეთ შემთხვევაში, ექიმების რჩევით, დაწურვის მეთოდით (virgin olive oil) მიღებული ზეითუნის ზეთი ყველაზე იდეალური არჩევანია.
5. და ბოლოს, უპირატესობა მიანიჭეთ მუქი შეფერილობის ბოთლს, ვინაიდან მასში სინათლის სხივი ნაკლებად შეაღწევს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ზეთი ნაკლებად დაექვემდებარება თავისუფალი რადიკალებისგან დაზიანებას. ზოგადად კი შუშის ბოთლი გაცილებით უსაფრთხო არჩევანია, ვიდრე პლასტმასის.
მომდევნო პოსტამდე,
ანიკა