ბლოგი:
დეკემბერი 13, 2013
ავტორი Anika
ძილთან მიმართებაში მიდგომა ყველას ინდივიდუალური აქვს: ვიღაცას ხუთსაათიანი ძილის რეჟიმიც აკმაყოფილებს, სხვას კი “რაც მეტი, მით უკეთესი” პრინციპი აქვს სახელმძღვანელოდ არჩეული. მეც ვიზიარებ იმ აზრს, რომ ადამიანმა იმდენი ხანი უნდა იძინოს, რამდენიც მის ორგანიზმს ესაჭიროება, თუმცა უსასრულო ძილის მიყვარულების პათოსს ვერასდროს ვიზიარებდი. აი, სილამაზის სფეროს ექსპერტებს კი სხვანარიად მიაჩნიათ და დღემდე დღე-ღამეში 8 საათიანი ძილის თავგადაკლული დამცველები არიან. საკუთარი გამოცდილებით გეტყვით, რომ რვასაათიანი ძილის შემდეგ თავს ყოველთვის “სუპერგამოძინებულად” ვგრძნობ, ზედმეტადაც კი. ალბერტ აინშტაინი ცოცხალი რომ იყოს არ დამეთანხმებოდა - ის ხომ ხანგრძლივი ძილის სიყვარულით იყოს ცნობილი, ბევრ სხვა სიკეთესთან ერთად. ამიტომაც იცოცხლა დიდ ხანს: ტყუილად კი არ ამბობენ, რომ ვისაც ბევრი ძილი უყვარს, დიდ ხანს ცოცხლობსო.
ხუმრობა ხუმრობად დარჩეს და მეცნიერულად დადასტურებულია, რომ ძილის დეფიციტი ნეგატიურად აისახება სისხლის მიმოქცევაზე, ეს კი, თავის მხრივ - კანზე და სახის ჯანმრთელ ფერზე. გარდა ამისა, ცხოვრების რიტმი პირდაპირ კავშირშია ჰორმონალურ სისტემასთან. სეროტონინი, კოსტისოლი და მელატონინი ძილ-ღვიძილის მაკონტროლებელი მთავარი ჰორმონებია. ნორმალური რიტმი ასეთია: დილით კორტისოლის დონე მატულობს, რაც ორგანიზმს გამოფხიზლებისკენ უბიძგებს, ამის პარალელურად მელატონინი იკლებს და მასთან ერთად ძილიანობაც ქრება. საღამოსკენ კორტისოლი მინიმუმამდე დადის, მელატონინი კი მაქსიმალურ ზღვარს აღწევს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ძილის დროა.
რას გვირჩევენ ამ საკითხზე “ჭიპმოჭრილი” ექსერტები:
1. ძილის წინ აუცილებლად გავანიავოთ საძინებელი. ოთახის ოპტიმალური ტემპერატურა +18 გრადუსია: უმჯობესია, თბილი საბანი და პიჟამა მოვიმარჯვოთ, ვიდრე გადახურებულ ოთახში დავიძინოთ.
2. რეკომენდირებულია ზურგზე ძილი, მუხლებს ქვეშ ბრტყელი ბალიშით - ბალიში თავქვეშ ვიცი, მაგრამ როგორც ჩანს, ჯანმრთელი ძილისთვის სხვა სცენარია გათვალისწინრებული. ასე თურმე, ხერხემალი მაქსიმალურად გასწორებულია, ზურგის ტკივილიც ქრება და ტვინსაც მეტი ჟანგბადი მიეწოდება.
3. მოკუნტულ მდგომარეობაში ძილი არ არის სასურველი, ვინაიდან ამ დროს, ფილტვებისთვის ჰაერის მიწოდება რთულდება.
4. ჯანმრთელი ძილისთვის მელატონინის გამომუშავებაა საჭირო, ამას კი ხელს ცილოვანი პროდუქტები უწყობს: ინდაურის და ქათმის ხორცი, საქონლის ხორცი, რძე და კვერცხი. მხოლოდ გაითვალისწინეთ, რომ საკვები ზომიერად უნდა მიიღოთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ცუდი ძილი გარანტირებული გაქვთ. დიეტოლოგები გვირჩევენ, რომ ცილები არა განცალკევებულად, არამედ ე.წ. ნელ ნახშირწყლებთან ერთად მივიღოთ. ასეთ ნახშირწყლებს კი მიეკუთვნებიან ცეხვილი პური, წიწიბურა, ბრინჯი, უხეში დაფქვის მაკარონი. აი, სწრაფი ნახშირწყლები (თეთრი პური, შაქარი, ტკბილეული, საკონდიტრო ნაწარმი) ძილის წინ კატეგორიულად არ არის რეკომენდირებული.
5. ჯანმრთელი ძილისთვის სრულად დააბნელეთ ოთახი. თავი აარიდეთ დაძინებამდე ტელევიზორს და კომპიუტერს, ხოლო თუ ძილის წინ კითხვა გიყვართ, მაშინ ჩაბნელებულ ოთახში ქინდლიდან ან განათებული აიპედიდად ნუ წაიკითხავთ: სჯობს, ელექტრონული წიგნი განათებული ფონის გარეშე, საძინებელი ოთახის პატარა, გვერდითა ლამპის განათებით წაიკითხოთ.
მომდევნო პოსტამდე,
ანიკა
ხუმრობა ხუმრობად დარჩეს და მეცნიერულად დადასტურებულია, რომ ძილის დეფიციტი ნეგატიურად აისახება სისხლის მიმოქცევაზე, ეს კი, თავის მხრივ - კანზე და სახის ჯანმრთელ ფერზე. გარდა ამისა, ცხოვრების რიტმი პირდაპირ კავშირშია ჰორმონალურ სისტემასთან. სეროტონინი, კოსტისოლი და მელატონინი ძილ-ღვიძილის მაკონტროლებელი მთავარი ჰორმონებია. ნორმალური რიტმი ასეთია: დილით კორტისოლის დონე მატულობს, რაც ორგანიზმს გამოფხიზლებისკენ უბიძგებს, ამის პარალელურად მელატონინი იკლებს და მასთან ერთად ძილიანობაც ქრება. საღამოსკენ კორტისოლი მინიმუმამდე დადის, მელატონინი კი მაქსიმალურ ზღვარს აღწევს, რაც იმას ნიშნავს, რომ ძილის დროა.
რას გვირჩევენ ამ საკითხზე “ჭიპმოჭრილი” ექსერტები:
1. ძილის წინ აუცილებლად გავანიავოთ საძინებელი. ოთახის ოპტიმალური ტემპერატურა +18 გრადუსია: უმჯობესია, თბილი საბანი და პიჟამა მოვიმარჯვოთ, ვიდრე გადახურებულ ოთახში დავიძინოთ.
2. რეკომენდირებულია ზურგზე ძილი, მუხლებს ქვეშ ბრტყელი ბალიშით - ბალიში თავქვეშ ვიცი, მაგრამ როგორც ჩანს, ჯანმრთელი ძილისთვის სხვა სცენარია გათვალისწინრებული. ასე თურმე, ხერხემალი მაქსიმალურად გასწორებულია, ზურგის ტკივილიც ქრება და ტვინსაც მეტი ჟანგბადი მიეწოდება.
3. მოკუნტულ მდგომარეობაში ძილი არ არის სასურველი, ვინაიდან ამ დროს, ფილტვებისთვის ჰაერის მიწოდება რთულდება.
4. ჯანმრთელი ძილისთვის მელატონინის გამომუშავებაა საჭირო, ამას კი ხელს ცილოვანი პროდუქტები უწყობს: ინდაურის და ქათმის ხორცი, საქონლის ხორცი, რძე და კვერცხი. მხოლოდ გაითვალისწინეთ, რომ საკვები ზომიერად უნდა მიიღოთ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ცუდი ძილი გარანტირებული გაქვთ. დიეტოლოგები გვირჩევენ, რომ ცილები არა განცალკევებულად, არამედ ე.წ. ნელ ნახშირწყლებთან ერთად მივიღოთ. ასეთ ნახშირწყლებს კი მიეკუთვნებიან ცეხვილი პური, წიწიბურა, ბრინჯი, უხეში დაფქვის მაკარონი. აი, სწრაფი ნახშირწყლები (თეთრი პური, შაქარი, ტკბილეული, საკონდიტრო ნაწარმი) ძილის წინ კატეგორიულად არ არის რეკომენდირებული.
5. ჯანმრთელი ძილისთვის სრულად დააბნელეთ ოთახი. თავი აარიდეთ დაძინებამდე ტელევიზორს და კომპიუტერს, ხოლო თუ ძილის წინ კითხვა გიყვართ, მაშინ ჩაბნელებულ ოთახში ქინდლიდან ან განათებული აიპედიდად ნუ წაიკითხავთ: სჯობს, ელექტრონული წიგნი განათებული ფონის გარეშე, საძინებელი ოთახის პატარა, გვერდითა ლამპის განათებით წაიკითხოთ.
მომდევნო პოსტამდე,
ანიკა